Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh – vấn đề cần quan tâm sớm hơn

(Ngày đăng: 05-01-2013 18:03:36)

 

Trong nhà trường phổ thông, việc giáo dục kỹ năng sống (KNS) cho học sinh (HS) được thể hiện ở nhiều mặt, từ hoạt động trên lớp, hoạt động ngoại khóa và các hình thức giáo dục khác. Vấn đề giáo dục KNS cho HS không phải là mới, song, nội dung nào được đưa vào giáo dục trong nhà trường và giáo dục như thế nào để mang lại hiệu quả lại đang là vấn đề cần quan tâm.

Qua tìm hiểu tại một số đơn vị trường cho thấy, mặc dù ở một số môn học, các hoạt động ngoại khóa, giáo dục KNS đã được nhà trường đề cập đến, tuy nhiên, do nội dung, phương pháp, cách thức truyền tải chưa phù hợp với tâm sinh lý của HS nên hiệu quả lồng ghép chưa cao, hơn nữa, ngành giáo dục vẫn chưa có một chương trình cụ thể về giáo dục KNS trong nhà trường dẫn đến kết quả mang lại chưa khả quan. Tại Trường THCS Quảng Tiến (thị xã Sầm Sơn), cùng với việc lồng ghép giáo dục KNS trong các môn Giáo dục công dân, Địa lý, Sinh học... hàng tháng nhà trường dành một tiết học (45 phút) để định hướng, giáo dục KNS cho HS các khối. Thế nhưng, theo nhận định của thầy giáo Lê Tiến Dũng, hiệu trưởng nhà trường, việc làm này vẫn chưa thực sự hiệu quả. Thầy Dũng cho hay: “Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó có việc thiếu tài liệu phục vụ giảng dạy. Hiện ngành giáo dục vẫn chưa có tài liệu, giáo trình phục vụ giáo dục KNS, chủ yếu nhà trường tự sưu tầm, do đó chất lượng nội dung tài liệu còn hạn chế. Bên cạnh đó, thời gian để HS thực hành ít; một bộ phận giáo viên nhận thức chưa đúng, vẫn nặng về dạy văn hóa”. 

Học kỳ quân đội – một trong những nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh

Trong giáo dục KNS cho HS, giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan trọng, là cầu nối trung gian giữa nhà trường và gia đình HS. Họ là người tổ chức cho HS những giờ học kỹ năng trong các tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em hoàn thiện nhân cách của mình. Thế nhưng, hiện nay không ít giáo viên chủ nhiệm đã “bỏ rơi” nhiệm vụ này dẫn đến khoảng cách giữa HS và giáo viên chủ nhiệm ngày càng lớn. Và, một điều tất yếu khi trò không “giải tỏa” được bức xúc với ai nên đã có những hành vi thiếu chuẩn mực đạo đức với nhau. Giáo viên Nguyễn Văn T. Trường THCS Dân Lực (Triệu Sơn), cho biết: “Vẫn biết là giáo dục KNS rất quan trọng đối với mỗi HS, nhưng do áp lực chương trình dạy học quá nặng nên không thể sát sao với việc giáo dục KNS cho HS được. Trong khi đó, một tuần có 4 tiết, trong đó 1 tiết dành cho sinh hoạt lớp để đánh giá kết quả học tập, 1 tiết cho sinh hoạt dưới cờ, 1 tiết ngoài giờ lên lớp theo chủ điểm của nhà trường, còn lại 1 tiết chia đều cho sinh hoạt 15 phút đầu giờ, như vậy sẽ rất ít thời gian để mỗi giáo viên chủ nhiệm có thể giáo dục KNS cho HS”. Đối với việc lồng ghép trong các môn học, thầy T. cũng cho hay: “Hầu như môn học nào cũng đều lồng ghép nội dung giáo dục KNS nhưng kết quả lồng ghép gần như là con số không”.
Thực tế trên là một trong những nguyên nhân dẫn đến các vụ, việc xảy ra có liên quan đến HS như bạo lực học đường, vi phạm đạo đức, có hành vi cấu thành tội phạm... xuất hiện ngày một nhiều. Theo thống kê của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội Công an tỉnh, từ năm 2009 đến năm 2011, trên địa bàn tỉnh xảy ra 392 vụ trẻ vị thành niên phạm tội với 611 đối tượng; trong đó, lực lượng công an đã khởi tố 80 vụ, 132 bị can. Điều này đặt ra câu hỏi phải chăng do các em HS ít được gia đình quan tâm hay nhà trường chưa chú trọng giáo dục KNS? Hiện nay, toàn tỉnh có hơn 700.000 HS các cấp, việc giáo dục KNS cho các em có ý nghĩa hết sức quan trọng, góp phần rèn luyện, hình thành lối sống có trách nhiệm và biết lựa chọn cách ứng xử phù hợp, ứng phó các sức ép, thách thức trong cuộc sống; thúc đẩy hành vi mang tính tích cực, giảm bớt tỷ lệ phạm pháp. Giáo dục KNS còn tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở giữa thầy, trò, sự hứng thú, tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. HS được giáo dục KNS sẽ xác định được bổn phận và nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội.
Trong thời gian tới, để việc giáo dục KNS cho HS đạt hiệu quả, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục con người phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ, cần phải tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ, như: Chú trọng giáo dục tình thân ái và ứng xử văn hóa; mỗi thầy giáo, cô giáo phải là tấm gương trong ứng xử, trong giáo dục nhân cách, không nên xem việc giáo dục KNS cho HS là tạo thêm gánh nặng công việc. Bên cạnh đó, cần tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội cũng như sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Nguồn: Phong Sắc